Dünyaca ünlü Jagannath Rath Yatra veya başka bir isimle “Puri Rath Yatra” bugün (23 Haziran 2020) başlıyor. Bu 9 günlük festivalde, üç tanrı; Lord Jagannath, kardeşi Lord Balabhadra ve kız kardeşi Subhadra, devasa ahşap arabalar üzerinde Jagannath Tapınağı’ndan Gundicha Tapınağı’na halatlarla çekilerek götürülür. Bu tapınakta 9 gün kalırlar. Arabaların bu yoldaki ilerleyişinde davulcular ritm tutarlar, çeşitli halk dansları grupları gösteriler yapar, arabaların üzerinde bulunan din adamları halka kutsal su döker, çiçek atarlar. Kısaca bu olay Hindistan’ın en renkli festivallerinden biri olur.
Bu yılki (2020) törenleri Pandemi nedeniyle sadece Pujari denilen din adamları yaptı. Halkın katılımına izin verilmedi. Bu, törenler sadece basit bir festival değildir. Hindistan’ın güzelliğini, renkliliğini ve lezzetlerini kutsayan kültürel bir fantezidır.
Binlerce adanmışın arabaları çektiği Rath Yatra’da çok ilginç sahneler görülür. Günlük puja törenleri sırasında tanrılara Chhappan Bhog olarak bilinen 56 çeşit yemek sunulur. Bu yemeklerin çoğu Puri kentine ait olmakla birlikte Puri’nin dahil olduğu Odisha eyaleti mutfağından ve hatta komşu Batı Bengal eyaletinin mutfağından da ürünler sunulur. İşte tanrılara sunulan ve aynı zamanda denemeye değer popüler yemeklerin bir listesi.
Kechedi
Çok bilinen Khichiri’nin Odisha eyaleti versiyonudur. Saf ghee (Sade yağ) içinde mercimek ve pirinç ile yapılan bu yemek Lord Jagannath’a sunulan 56 yemeğin biridir.
Poda Pitha
Mitolojik yazıtlara göre Lord Jagannath tatlıları sever. Favorileri arasında bulunan Poda Pitha, pirinç unu, hindistan cevizi, siyah gram, meyve şekeri ve kakule ile yapılan ve pan cake benzeri bir tatlıdır.
Dalma
Yağsız pişirilmiş bir mercimek ve sebze karışımıdır. Şehrin özel lezzetlerinden biridir ve Rath Yatra sırasında Lord Jagannath’a sunulur. Bu yemek, eski Cumhurbaşkanı A.P. Abdul Kalam’ın özel isteği üzerine Cumhurbaşkanı’nın yemek menüsüne eklenmiştir.
Santula
Kızarmış veya haşlanmış bu sebze körisi patates, patlıcan, papaya ve domates içerir. Ghee, panch phoran ve yeşil acı biber bu yemeğe ilahi bir tat verir ve çoğunlukla pirinç pilavı veya çapati ile servis edilir.
Rasabali
Köy peyniri ile yapılan Rasabali, bol yağda kızartılmıştır ve bu tatlının en güzeli Puri’deki Jagannath Tapınağında tadılabilr.
Chenna Poda
Paneer (köy peyniri), şeker, kakule tozu, pirinç unu, çeşitli fıstıklar ve ghee (sade yağ) ile yapılan bu tatlı kaçırılmaya gelmez. Tatlının cazip kadifemsi dokusu uzun süre yavaş yavaş pişirilmesinden ileri gelmektedir.
Malpua
Bir tür ekmek kadayıfı olan bu tatlı, un, süt, şeker, rezene tohumu ve kakule ile yapılır, Puri Tapınağı’ndaki Lord Jagannath’a sabah kahvaltısı olarak servis edilir.
Ukhuda
Puri Tapınağı’nda Chappan Bhog olarak servis edilen, şekerle tatlandırılmış patlamış pirinç tabağı.
Khaja
Rafine edilmiş buğday unu ve şekerden yapılan bu katmanlı gevrek, bol yağda kızartılır. Ayrıca Jagannath Tapınağında tanrılara sunulur.
Jagannath Yatra törenlerinde 3 dev arabanın çekilerek götürüldüğü ana yol, normal zamanda böyle.
Yemeklerin pişirildiği mutfaktan bir görüntü
Chappan Bhog diye adlandırılan 56 çeşit yemek:
- 1 ) Ukhuda
- 2 ) Nadia kora
- 3 ) Khua
- 4 ) Dahi
- 5 ) Pachila kadali
- 6 ) Kanika
- 7 ) Tata Khechudi
- 8 ) Mendha Mundia
- 9 ) Bada Kanti
- 10) Matha Puli
- 11) Hamsa Keli
- 12) Jhili
- 13) Enduri
- 14) Adapachedi
- 15) Saga Bhaja
- 16) Kadali Bhaja
- 17) Maric Ladu
- 18) San Pitha
- 19) Bara/Vada
- 20) Arisha
- 21) Bundia
- 22) Pakhal oriya
- 23) Khiri
- 24) Kadamba
- 25) Pat Manohar
- 26) Takuaa
- 27) Bhaga Pitha
- 28) Gotai
- 29) Dalma
- 30) Bada Kakara
- 31) Luni Khuruma
- 32) Amalu
- 33) Suar Pitha
- 34) Biri Buha
- 35) Jhadai Nadaa
- 36) Khasta Puri
- 37) Kadali Bara
- 38) Sana Arisha
- 39) Sakar
- 40) Podo Pitha
- 41) Kanji
- 42) Dahi Pakhal
- 43) Bada Arisha
- 44) Tipuri
- 45) Sakara
- 46) Suji Khir
- 47) Muga Sijha
- 48) Manohar
- 49) Magaja Ladu
- 50) Pana
- 51) Anna
- 53) Ghia Anna)
- 54) Sweet Dal
- 55) Besar
- 56) Sag